Banka Hesabı Kiralama (2025 Güncel)

BANKA HESABI VE BANKA KARTI KİRALAMA SUÇLARI

Çeşitli sosyal medya reklamları aracılığıyla, günlük veya haftalık periyotlarla banka hesapları yahut papara gibi dijital hesaplar belirli bir ücret karşılığında kiralanmaktadır. Kiralama işlemiyle birlikte hesabın gerçek sahibi, hesap bilgilerini 3. kişiye bırakarak hesap hareketlerinin tamamına kiralayan kimseyi yetkilendirmiş olmaktadır. Esasında hukuk dünyasında var olmayan bu kiralama faaliyeti nedeniyle, 3. kişinin banka hesabıyla yapmış olduğu bütün işlemler hesabın gerçek sahibi tarafından yapılıyormuş izlenimi uyandırmaktadır.

Banka ya da papara gibi dijital hesapların kiralanması, uygulamada ceza hukukunun konusu oluşturmaktadır. Zira kiralanan hesaplar aracılığıyla yasadışı transferler gerçekleştirilmekte; başta dolandırıcılık, hırsızlık, yasadışı bahis ve suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (kara para aklama) olmak üzere çeşitli suçlara aracılık edilmektedir. Uygulamada söz konusu eylemler nedeniyle banka hesabı kiralayan gerçek kişi, çeşitli hukuki ve cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Yazımızın devamında banka hesapları ile birlikte papara gibi dijital hesapların kiralanmasından doğan sonuçları ve hesap sahibinin cezai sorumluluğunu inceleyeceğiz.

Yargı Makamlarının Meseleye Bakışı

2025 yılı itibariyle, banka hesabı kiralama eylemlerine karşı; yargılama makamlarının gün geçtikçe daha yumuşak davranmaya başladığı görülmektedir. Yargılama makamlarının yumuşamasının esas nedeni, banka hesabı/kart kiralama dosyalarına ilişkin Yargıtay kararlarının yeni yeni verilmeye başlamasından kaynaklıdır. Cezaların şahsiliği ilkesi gereği, banka hesabını kiralayanların dolandırıcılık vs suçlarından cezalandırılmalarının hukuka aykırı olduğu, iştirak iradesinin ispatı için banka hesabının kiralanmış olmasının tek başına yeterli olmayacağı hususu; yargılama makamlarınca kabul görmektedir. Ancak banka hesabının kiralanmasına ilişkin tüm sürecin, alanında uzman bir avukat aracılığıyla takip edilmesi son derece önemlidir.

Ancak Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 30/04/2025 tarihli kararı ile banka hesabının kiralanması halinde, sanığın suç işleme kastının ispat edilememesi gerekçesiyle beraatine karar verilmesi gerektiğini ortaya koymuştur:

“Rusya devletinde bulunan kişilerin, bilgisayar yazılımı yaparak Türkiye’de bulunan firmalara sattıklarını ancak ücretlerin ödenmesinde problem yaşadıklarını, iyi derecede İngilizce bilen bir eleman aradıklarını söyleyerek iş teklifinde bulundukları hükümlünün, öğrenci olması nedeniyle harçlığını çıkarmak için bu teklifi kabul ettiği ve 08.09.2005 tarihinde Rusya devletinde bulunan bu kişilerin hükümlünün hesabına katılanın hesabından para havale ettikleri ve bu parayı… aracılığıyla göndermesini istedikleri, hükümlünün de hesabına gönderilen parayı belli bir komisyon karşılığında bu şahıslara havale ettiğinin anlaşılması karşısında, hükümlü hakkında, savunmasının aksine suç kastı ile hareket ettiğine dair mahkumiyetine yeterli delil bulunmadığından atılı suçtan beraatine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi, Kanun’a aykırı olup kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.“

Bahsi geçen karar, mevcut derdest dosyalarda ve daha önceden mahkumiyet ile kesinleşmiş kararlar bakımından umut vericidir.

Banka Hesabı Kiralamak Suç Mu?

Her şeyden önce ifade etmek gerekir ki, bir banka hesabının belirli bir menfaat karşılığında 3. kişinin kullanımına bırakılması başlı başına bir suç teşkil eder. 5549 Sayılı Kanun’un 15. maddesiyle kabul edilen suçun amacı, temelde vergi yükümlülerinin başkaları adına açılmış banka hesapları kullanarak vergilendirilmemiş kazanç elde etmelerini önlemektir. Anılan kanun maddesi gereği, suçun işlenmesi halinde 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası öngörülmektedir. Şayet hesap sahipleri, banka hesabının üçüncü kişilerce kullanılmaya başlandığını bankaya bildirirse, cezai yaptırımdan kurtulabilir.

Önemle ifade etmeliyiz ki, banka hesabının 3. kişilere bırakılması yukarıda açıkladığımız suçtan daha ziyade Türk Ceza Kanunu’nda yer alan pek çok ağır suçun yaptırımı ile karşı karşıya bırakabilir.

Kiralanan Banka Hesabıyla Yasadışı Para Transferi Gerçekleştirilmesi

Banka hesaplarının kiralanma amacı, genellikle suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aktarırken, kimliklerin açığa çıkmasını önlemektir. Böylelikle gerçek failler kendi kimlik bilgilerini değil, hesabını kullandıkları kişilerin kimlik bilgilerini ortaya koymaktadır. Böylelikle adli makamlarca başlatılan soruşturmalar hesabı kiraya veren kişiler üzerinden yürütülmektedir.

-Yasadışı Bahis Suçu: Banka hesabının kullandırılması nedeniyle yasadışı bahis suçlamasıyla karşı karşıya kalınabilir. Bu durumda banka hesabı sahibi 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası tehdidiyle karşı karşıya kalacaktır.

-Dolandırıcılık Suçu: Banka hesabı kullanılarak dolandırıcılık suçu işlenmiş olabilir. Bu durumda hesap sahibi 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası tehdidiyle karşılaşır.

-Hırsızlık Suçu: Banka hesabının kullanılmasıyla, yine başka banka hesaplarından hukuka aykırı olarak para transferi gerçekleştirilmiş olabilir. Bu durumda banka hesabı sahibi 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası tehdidiyle karşılaşır.

-Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu: Banka hesabının kullanılmasıyla birlikte, kaydı bulunmayan paraların, yurtdışından ülke içine girişi sağlanabilir. Böylelikle banka hesabı sahibi 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası yaptırımıyla karşılaşabilir.

-Terör Örgütüne Finansman Sağlanması Suçu: Banka hesabı aracılığıyla bir terör örgütüne maddi destek sağlamak amacıyla para transferleri gerçekleştirilebilir. Bu durumda hesap sahibi, suçun niteliğine göre 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası yaptırımıyla karşılaşabilir. Banka hesabının kiralanması nedeniyle yukarıda saydıklarımız başta olmak üzere pek çok suç nedeniyle soruşturma ve kovuşturma geçirilebilir. Hatta çoğu zaman banka hesabı sahipleri anılan suçlardan mahkum edilmektedir.

Cezaların Şahsiliği İlkesi Kapsamında Banka Hesaplarının Kullandırılması Suçu

Anayasa’nın 38. maddesiyle de düzenleme altına alınan cezaların şahsiliği ilkesi, bir kimsenin işlemediği bir fiil nedeniyle cezalandırılmasının önüne geçilmesini amaçlar. Bu doğrultuda banka hesabının kiralanması suçu bir yana; dolandırıcılık, hırsızlık, yasa dışı bahis gibi suçlar nedeniyle, suçun faili 3. kişi olduğu için, banka hesabı sahiplerinin cezalandırılmaması gerekir.

Ancak uygulamada ispat sorunları nedeniyle cezaların şahsiliği ilkesini uygun karar verilip verilmediği tartışılır hale gelmiştir. Zira kanunda suç olarak tanımlanan fiil, banka hesabının 3. kişilerin kullanımına bırakılması değildir. Kanunda tanımlanan fiiller; hırsızlık, dolandırıcılık ve yasadışı bahis gibi eylemlerdir. Banka hesabı sahibi bu fiillerin işlenişinden haberdar değilse ve bu fiillere çeşitli şekillerde iştirak etmemişse beraati gerekir. Ancak kanaatimizce hatalı olarak, banka hesap hareketlerinin banka hesabı sahibince gerçekleştirildiği ön kabulü(karinesi) cezaların şahsiliği ilkesinin ve masumiyet karinesinin ihlalidir.

Suça İştirak Hükümleri Kapsamında Banka Hesaplarının Kullandırılması

Banka hesabının başkaları tarafından kullanılmak suretiyle suç işlendiği kabul edilse ve yargı önünde ispatlanmış olsa dahi, banka hesabı sahiplerinin mahkumiyetine karar verilebilmektedir. Mahkumiyet gerekçesi ise çoğu zaman banka hesabının suç işlenmesi amacıyla kullanılmasına müsaade etmiş olmak, dolayısıyla suçun işlenmesine araç sağlayarak suçun müşterek faili konumuna gelmiş olmak gösterilmektedir.

Ancak bizce suça iştirakin uygulanması da somut olay özelliklerine göre mümkün değildir. Zira failin bir suçun işlenişine müşterek fail olması için suç işleme iradesinin, yani kastının varlığı aranır. Örneğin, hukuka uygun bir şekilde elde bulundurulan silahın çalınıp, silahla bir başkası tarafından suç işlenmesi halinde silah sahibinin suç işleme kastı olmadığı için sorumluluğu bulunmaz. Aynı doğrultuda, banka hesabı çalınan bir kimsenin banka hesabının suç işleme aracı olarak kullanılması halinde yine kast olmadığı için müşterek faillik söz konusu değildir.

IP Araştırmasıyla Banka Hesabını Kullanan Failin Tespiti

Banka hesabını kullanan kişinin IP adresinin tespiti için merkezi/temsilciliği Türkiye’de bulunan bankalara yazı yazılarak bilgi talep edilmesi mümkündür. Fail tarafından IP adresinin gizlenmesi sağlanamamışsa IP adresi ve Port bilgileri sayesinde failin tespiti sağlanabilir. Bankadan istenen IP ve Port bilgileri, BTK’ya sorularak kimler tarafından hangi cihazlar aracılığıyla suçun işlendiği tespit edilebilir.

Ancak suçu işleyen kişinin tespiti her zaman mümkün olmayabilir. Mümkün olsa bile hesabın gerçek sahibini mahkumiyetten kurtaracağının garantisi yoktur. Şayet banka hesap bilgilerinin devri, suçun işleneceği bilinerek gerçekleştirilmişse yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere müşterek faillik gereği mahkumiyet kararı verilir.

Yargıtay da pek çok kararında IP adresi araştırmasının önemini vurgulamıştır. 2. Ceza Dairesi’nin 2014/34932 Esas sayılı kararında “(…)ayrıca tespit edilen IP numarasının statik mi yoksa dinamik mi olduğu kurumdan sorulup tespit edilip yapılacak bu tespitler ile sanığın savunmasıyla örtüşüp örtüşmediği, IP numarasının kopyalanması, kablosuz veya kablolu bağlantı ile internet hattına girilerek havale işlemi yapılmasının mümkün olup olmadığı hususlarının araştırılarak, yapılan eylemin üçüncü bir kişi tarafından gerçekleştirme olasılığının bulunup bulunmadığı hususlarının aydınlatılması için somut olaya ilişkin konusunda uzman üç kişilik bilirkişi heyeti tayin edilerek bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi(…) bozmayı gerektirmiş…” ifadeleriyle bu husus ortaya konmuştur.

Banka Hesabının Başkalarına Kullandırılması Soruşturmalarında Avukatın Önemi

Banka hesaplarının başkalarına kullandırılması, niteliği gereği teknik bilgiler gerektiren ve hukuki desteğin öneminin bir kez daha anlaşıldığı olaylardır. Soruşturmanın başladığı ilk anda verilen ifade esnasında beyan edilecek hususlar yargılamanın seyri açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle ceza muhakemesinin başladığı ilk anda, kolluk kuvvetlerince aranarak yahut çağrı kağıdıyla savcılığa çağrılarak üzerinize atılı suç şüphesini öğrendiğiniz an alanında uzman bir avukatın desteğini almak olası hak kayıplarının önüne geçecektir.

Sonuç

Banka hesabının kullandırılması tek başına suç oluşturabileceği gibi, hesabın başka suçların işlenmesine araç olarak kullanılması halinde işlenen suçlar nedeniyle yargılanmaya hatta mahkum olmaya da sebebiyet verebilir. Bu nedenle papara gibi dijital hesapların, banka hesaplarının özellikle belirli bir meblağ karşılığında kısa süreliğine de olsa üçüncü kişilerin kullanımına bırakılması çok ağır cezai yaptırımlarla karşı karşıya bırakabilir.

Av. Mücahit KAYNARCA